7 Most Endangered Programme 2022

PERSMEDEDELING - Den Haag / Luxemburg, 14 December 2021

De 12 meest bedreigde erfgoedsites in Europa genomineerd voor de shortlist van het ‘7 Most Endangered programme 2022’ zijn zonet bekend gemaakt door Europa Nostra – de Europese stem van de burgermaarschappij die zich inzet voor cultureel en natuurlijk erfgoed – en de European Investment Bank Institute.

De selectie werd gemaakt op basis van de uitzonderlijke erfgoed- en culturele waarde van elk van de sites en op basis van het ernstige gevaar waarmee ze vandaag worden geconfronteerd. De mate van betrokkenheid van lokale gemeenschappen en de inzet van publieke en private belanghebbenden om deze sites te redden, werden beschouwd als cruciale toegevoegde waarden. Een ander selectiecriterium was het potentieel van deze sites om te fungeren als katalysator voor duurzame ontwikkeling en als instrument voor het bevorderen van vrede en dialoog binnen hun lokale en bredere regio's.

De 12 bedreigde erfgoedsites werden genomineerd door een internationaal panel van experts op het gebied van geschiedenis, archeologie, architectuur, conservatie, projectanalyse en financiën. De nominaties voor het 7 Most Endangered programme 2022 werden ingediend door lidorganisaties, geassocieerde organisaties of individuele leden van Europa Nostra uit heel Europa, evenals door leden van de European Heritage Alliance.

Klooster van de Recolleten of Minderbroeders, Nijvel, België

Het Recolettenklooster in Nijvel genomineerd voor de shortlist van de 12 meest bedreigde erfgoedsites in Europa

Het Recolettenklooster ("Le Couvent des Récollets") in Nijvel - waarvan de bouw startte vanaf 1524 - is het enige volledig bewaard gebleven voorbeeld van Franciscaanse architectuur en structuur in België en een van de weinige in Europa. Dit voormalig klooster van de orde van de Minderbroeders werd gebouwd met de steun van de entourage van keizer Karel V.

Het Recollettenklooster omvat een laatgotische kerk uit de 16e eeuw, die nog steeds wordt gebruikt voor de eredienst. De kerk, die in de jaren 70 voor het laatst werd gerestaureerd, is het enige onderdeel van het complex dat in goede staat verkeert. De overige gebouwen van het complex, georganiseerd rond een kloostergang en drie vleugels, zijn dringend aan onderhoud toe. De kerk werd in 1936 geklasseerd, maar sindsdien hebben alle pogingen om het aanpalende klooster te beschermen als erfgoed, geleid tot bestuurlijke en politieke doodlopende wegen.

Aan de zuidgevel vormen de oude bomen die te vinden zijn langs de "Esplanade du souvenir", met zijn verschillende monumenten en oorlogsmonument, samen met de open ruimte rond het klooster, een groen eiland. De bomen matigen de temperaturen van de omgeving, die anders overwegend uit steen en baksteen bestaat, en brengen een sfeer van sereniteit waar de tijd lijkt stil te staan. In 2007 verwierf de gemeente Nijvel panden van het complex, die vervolgens in 2017 werden verkocht aan een vastgoedontwikkelaar. Het complex wordt niet alleen bedreigd door de langzame achteruitgang van de gebouwen, maar – vooral en steeds zorgwekkender – door een grootschalig vastgoedproject ontwikkeld in 2019 door de nieuwe eigenaar en ondersteund door de lokale autoriteiten. De uitvoering van een dergelijk project zou het kloostercomplex beroven van zijn integriteit en authenticiteit en de historische gebouwen en de nabijgelegen esplanade veranderen in een private zone met nieuwe appartementen en een ondergrondse parkeergarage.

Europa Nostra België heeft het Recollettenklooster genomineerd voor het programma ‘the 7 most endangered 2022’ (de 7 meest bedreigde monumenten in Europa) en heeft lokale activiteiten ondersteund om de site te redden. Ook petities roepen op om het hele complex als historisch monument te klasseren en dringen aan op een doordachte rehabilitatie van het klooster.

Het adviserende panel van het programma ‘the 7 most endangered’ hield ook rekening met de buitengewone en langdurige steun van de bevolking van Nijvel voor de bescherming van het geheel van het recolettenklooster. Dit cultuurmonument – zowel gebouwen als de omringende groene ruimte – is een ‘Lieu de Memoire’ met historische, architecturale, stedelijke en ecologische waarden en een groot functioneel potentieel. Het bevat de ziel van de stad en het moet gered worden”.

De definitieve lijst van 7 meest bedreigde erfgoedsites in Europa wordt in het voorjaar 2022 bekend gemaakt.